W przyszłym roku będziemy obchodzić rocznicę 750- lecia Polic. Oznacza to, że w 1260 roku książę pomorski Barnim I nadał osadzie nad Łarpią prawa miejskie magdeburskie, podnosząc je do rangi ośrodka miejskiego z nowymi przywilejami.
Sprawa wydaje się oczywista, jubileusz tuż, tuż, tymczasem niektórzy mają jeszcze wątpliwości, czy aby rok 1260 jest tym właściwym, początkującym historię Polic jako ośrodka miejskiego. Rodzi się pytanie, czy aby prawa miejskie nie nadano Policom kilka lat później? Niepewność wiąże się z faktem, że dokumentu lokacyjnego... nie ma!
O tym, że dokumentu w oryginale nie ma, historycy wiedzą już od dawna. Nie posiada go Archiwum Szczecińskie, w Greifswaldzie, ani żadne inne w Niemczech lub Polsce. Podając w swych pracach datę lokacji Polic na 1260 rok, badacze posiłkują się licznymi informacjami ze znacznie późniejszych źródeł, zwłaszcza z „Pomorskiego Kodeksu Dyplomatycznego”- „Pommersches Urkundenbuch” kilkutomowego dzieła redagowanego przez Karla Roberta Klempina w XIX wieku:
Kodeks Dyplomatyczny jest najwiarygodniejszym źródłem informacji redagowanym na Pomorzu przez wielu wybitnych historyków pomorskich. Zawiera m.in. przedruk starych dokumentów często kopiowanych jak n. p. pismo Bogusława IV nadającego Police Ottonowi von Drake w 1292 roku (PUB, III, nr 1627):
Podobiznę pisma sporządził Gustav Kratz, pracownik Archiwum Szczecińskiego, autor dziejów miast pomorskich. Kratz był autorem wybitnego dyplomatariusza miasta Szczecina „Urkunden zur Stadtgeschichte von Stettin”. Dzieło to zawiera blisko 250 odpisów dokumentów z XIII-XIV wieku.
Mimo wszystko na usta ciśnie się pytanie. Jaka jest pewność, że oryginału pisma lokacyjnego niestety nie ma? Odpowiedź na tę wątpliwość udziela dr Paweł Gut - archiwista, pracownik Archiwum Państwowego w Szczecinie: Wydawcy Pommersches Urkundenbuch opracowując go prowadzili staranną kwerendę w szczecińskim i innych archiwach. Jeśli wówczas (XIX wiek) nie znaleźli oryginału, to na pewno on wówczas jak i dziś nie istnieje. Zaginął pewnie w średniowieczu lub w okresie wczesnonowożytnym, być może w czasie któregoś z pożarów miasta lub działań wojennych, np. wojnie 30- letniej.
Zatem przygotowując się do jubileuszu miasta, opieramy się głównie na wspomnianym Kodeksie Dyplomatycznym. W drugim tomie pod pozycją 687 cytowany jest tekst aktu lokacyjnego z 1260 roku:
Niektórzy historycy także poddają pod wątpliwość datę lokacji Polic. Benedykt Zientara w swym artykule z 1958 roku zwraca uwagę, że lokacja Polic mogła być późniejsza, gdyż dokument fundacyjny znany jest z niezbyt starannego odpisu z XVI wieku, w którym kopista mógł zapomnieć dopisać końcówki daty (MoCCoLXo) wystawienia przywileju.
Z powyższego wynika, że w XVI wieku kopista przepisujący, być może mocno zniszczony dokument, mógł popełnić błąd (niewyraźne pismo, zniszczony fragment, lub nieuwaga) stąd taka ewentualność. Ale mimo tego fakty historyczne przemawiają za lokacją w 1260 roku. Potwierdza to Paweł Gut: Co do kopisty i odpisu, który stanowił podstawę do edycji w PUB, to ludzka ręka zawsze była zawodna i może ten odpis posiadać błąd w dacie. Ale biorąc pod uwagę listę świadków w dokumencie, a z niej osobę landwójta Gottfrieda z Pyrzyc, to jest on notowany w dokumentach tylko do połowy lat 60- tych XIII wieku. Z tego też względu lokacja Polic nie mogła być po 1265 roku. Poza tym jest jeszcze kilka innych możliwości tzw. krytyki źródła poprzez wewnętrzne jego cechy.
Z takiego założenia wyszli zapewne twórcy PUB przytaczając datę nadania praw miejskich Policom w 1260 roku. Na ten fakt powołują się historycy wielu innych, późniejszych prac historycznych. Przykładów takich można mnożyć (m. in. szanowana w Policach Kristin Maronn podaje tę datę w swej książce o historii Polic i Mścięcina).
O księciu Barnimie I, nadaniu Policom praw miejskich i innych wydarzeniach XIII wieku będzie można usłyszeć na gawędzie Galerii Historycznej Polic z udziałem dr. Pawła Guta w najbliższy piątek w MOK. Początek o godzinie 17.30. Zapraszam!
Sprawa wydaje się oczywista, jubileusz tuż, tuż, tymczasem niektórzy mają jeszcze wątpliwości, czy aby rok 1260 jest tym właściwym, początkującym historię Polic jako ośrodka miejskiego. Rodzi się pytanie, czy aby prawa miejskie nie nadano Policom kilka lat później? Niepewność wiąże się z faktem, że dokumentu lokacyjnego... nie ma!
O tym, że dokumentu w oryginale nie ma, historycy wiedzą już od dawna. Nie posiada go Archiwum Szczecińskie, w Greifswaldzie, ani żadne inne w Niemczech lub Polsce. Podając w swych pracach datę lokacji Polic na 1260 rok, badacze posiłkują się licznymi informacjami ze znacznie późniejszych źródeł, zwłaszcza z „Pomorskiego Kodeksu Dyplomatycznego”- „Pommersches Urkundenbuch” kilkutomowego dzieła redagowanego przez Karla Roberta Klempina w XIX wieku:
Kodeks Dyplomatyczny jest najwiarygodniejszym źródłem informacji redagowanym na Pomorzu przez wielu wybitnych historyków pomorskich. Zawiera m.in. przedruk starych dokumentów często kopiowanych jak n. p. pismo Bogusława IV nadającego Police Ottonowi von Drake w 1292 roku (PUB, III, nr 1627):
Podobiznę pisma sporządził Gustav Kratz, pracownik Archiwum Szczecińskiego, autor dziejów miast pomorskich. Kratz był autorem wybitnego dyplomatariusza miasta Szczecina „Urkunden zur Stadtgeschichte von Stettin”. Dzieło to zawiera blisko 250 odpisów dokumentów z XIII-XIV wieku.
Mimo wszystko na usta ciśnie się pytanie. Jaka jest pewność, że oryginału pisma lokacyjnego niestety nie ma? Odpowiedź na tę wątpliwość udziela dr Paweł Gut - archiwista, pracownik Archiwum Państwowego w Szczecinie: Wydawcy Pommersches Urkundenbuch opracowując go prowadzili staranną kwerendę w szczecińskim i innych archiwach. Jeśli wówczas (XIX wiek) nie znaleźli oryginału, to na pewno on wówczas jak i dziś nie istnieje. Zaginął pewnie w średniowieczu lub w okresie wczesnonowożytnym, być może w czasie któregoś z pożarów miasta lub działań wojennych, np. wojnie 30- letniej.
Zatem przygotowując się do jubileuszu miasta, opieramy się głównie na wspomnianym Kodeksie Dyplomatycznym. W drugim tomie pod pozycją 687 cytowany jest tekst aktu lokacyjnego z 1260 roku:
Niektórzy historycy także poddają pod wątpliwość datę lokacji Polic. Benedykt Zientara w swym artykule z 1958 roku zwraca uwagę, że lokacja Polic mogła być późniejsza, gdyż dokument fundacyjny znany jest z niezbyt starannego odpisu z XVI wieku, w którym kopista mógł zapomnieć dopisać końcówki daty (MoCCoLXo) wystawienia przywileju.
Z powyższego wynika, że w XVI wieku kopista przepisujący, być może mocno zniszczony dokument, mógł popełnić błąd (niewyraźne pismo, zniszczony fragment, lub nieuwaga) stąd taka ewentualność. Ale mimo tego fakty historyczne przemawiają za lokacją w 1260 roku. Potwierdza to Paweł Gut: Co do kopisty i odpisu, który stanowił podstawę do edycji w PUB, to ludzka ręka zawsze była zawodna i może ten odpis posiadać błąd w dacie. Ale biorąc pod uwagę listę świadków w dokumencie, a z niej osobę landwójta Gottfrieda z Pyrzyc, to jest on notowany w dokumentach tylko do połowy lat 60- tych XIII wieku. Z tego też względu lokacja Polic nie mogła być po 1265 roku. Poza tym jest jeszcze kilka innych możliwości tzw. krytyki źródła poprzez wewnętrzne jego cechy.
Z takiego założenia wyszli zapewne twórcy PUB przytaczając datę nadania praw miejskich Policom w 1260 roku. Na ten fakt powołują się historycy wielu innych, późniejszych prac historycznych. Przykładów takich można mnożyć (m. in. szanowana w Policach Kristin Maronn podaje tę datę w swej książce o historii Polic i Mścięcina).
O księciu Barnimie I, nadaniu Policom praw miejskich i innych wydarzeniach XIII wieku będzie można usłyszeć na gawędzie Galerii Historycznej Polic z udziałem dr. Pawła Guta w najbliższy piątek w MOK. Początek o godzinie 17.30. Zapraszam!
Komentarze